आरोग्य म्हणजे केवळ आजारमुक्त असणे नव्हे, तर शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक दृष्ट्या पूर्णपणे निरोगी असणे होय. जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) आरोग्याची व्याख्या अशी करते की, “आरोग्य ही केवळ रोग किंवा अशक्तपणाची अनुपस्थिती नसून, एक संपूर्ण शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक कल्याणाची स्थिती आहे.” आजच्या धकाधकीच्या जीवनात आरोग्याची योग्य काळजी घेणे अत्यंत गरजेचे बनले आहे. अनियमित आहार, झोपेचा अभाव, तणाव आणि व्यायामाचा अभाव यामुळे अनेक आजार आपल्याला ग्रासतात. म्हणूनच आरोग्य सुदृढ ठेवण्यासाठी काही मूलभूत गोष्टींचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे.
आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी आवश्यक गोष्टी
१. संतुलित आहार:
नित्यनेमाने पोषणमूल्यांनी भरलेला आहार घ्यावा. आहारात प्रथिने, जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि फायबर्सचा समावेश असावा. जंक फूड आणि तेलकट पदार्थांचे प्रमाण मर्यादित ठेवावे.
२. नियमित व्यायाम:
दररोज किमान ३० मिनिटे चालणे, धावणे, योगासने किंवा इतर कोणताही व्यायाम करावा. नियमित व्यायामाने शारीरिक तंदुरुस्ती टिकून राहते आणि मानसिक आरोग्य सुधारते.
३. पुरेशी झोप:
प्रौढ व्यक्तींसाठी दररोज ७ ते ८ तासांची झोप गरजेची असते. झोपेच्या कमतरतेमुळे मानसिक तणाव वाढतो आणि रोगप्रतिकारशक्ती कमी होते.
४. मानसिक स्वास्थ्य:
तणावमुक्त जीवनशैली अंगीकारावी. ध्यान, प्राणायाम, छंद जोपासणे, किंवा आवडती कार्ये करणे यामुळे मानसिक स्वास्थ्य टिकते.
५. नियमित आरोग्य तपासणी:
दरवर्षी नियमित आरोग्य तपासणी करणे गरजेचे आहे, कारण अनेक गंभीर आजार सुरुवातीच्या टप्प्यावर कोणतीही लक्षणे न देता वाढतात.
आरोग्याचा जीवनावर होणारा परिणाम
चांगले आरोग्य जीवनातील सर्व क्षेत्रांमध्ये यशाचा पाया ठरते. निरोगी व्यक्ती अधिक ऊर्जावान असते, कार्यक्षमतेने आपली जबाबदारी पार पाडते, आणि सामाजिक आयुष्यातही सक्रिय राहते. दुसरीकडे, कमजोर आरोग्यामुळे आर्थिक, कौटुंबिक व सामाजिक समस्यांना तोंड द्यावे लागते. आजच्या काळात आरोग्य राखण्यासाठी फक्त औषधांवर अवलंबून राहून चालत नाही. आपण आपल्या जीवनशैलीत सकारात्मक बदल करून दीर्घकाळ निरोगी राहू शकतो.
- जीवनशैलीत करावयाचे बदल
- साखर व मिठाचे प्रमाण कमी करणे
- धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणे
- भरपूर पाणी पिणे
- सकस आहार घेणे
- झोपेचे व आहाराचे नियमित वेळापत्रक पाळणे
- तणाव व्यवस्थापनावर भर देणे
आरोग्य हेच खरे धन आहे. पैसा, प्रतिष्ठा, यश या सर्व गोष्टींचा आनंद घेण्यासाठी उत्तम आरोग्याची गरज असते. म्हणूनच आरोग्याविषयी जागरूकता ठेवून जीवनशैलीत योग्य ते बदल करणे अत्यंत गरजेचे आहे. आजपासूनच आपल्या आरोग्याकडे गांभीर्याने लक्ष द्या आणि एक निरोगी, आनंदी जीवन जगा.
